PUB - Publikationen an der Universität Bielefeld

Türkiye’de psikoloji bir bilim dalı olarak cumhuriyetle yaşıt sayılır. İlk psikoloji kürsüsü 1937 yılında İstanbul Üniversitesi bünyesinde kurulmuş olduğu halde psikoloji eğitimine 1915 yılında başlanmış ve bunun da öncesine giden yerel psikoloji örneği sayılabilecek kitaplar yazılmış, dersler verilmiştir. Gelgelelim, görece erken sayılabilecek başlangıç tarihine rağmen Türkiye’de psikoloji genel olarak geliş(e)memiş, toplumdan kopuk veya batılı örneklerinin kötü bir taklidi olmakla itham edilegelmiştir. Bununla beraber alanın Türkiye’deki kuruluş ve kurumsallaşma evresinde kurucu ideoloji ve dönemin toplumsal dinamikleri ile ilişkisine eğilerek erken cumhuriyet dönemini odağına alan hatırı sayılır eleştirel bir literatür de oluşmuş durumdadır. Ne var ki psikologların dernekleştiği 1970’lerden itibaren kullanıma girip bugün itibariyle banalleşen ‘Türk’ psikolojisi kavramının hangi tarihsel kavşaklardan geçerek anaakımlaştığı ve cumhuriyetin kurucu ethosu olan Türklük ile psikoloji arasında nasıl bir ilişki olduğu (bildiğimiz kadarıyla) henüz sistematik bir analize tabi tutulmamıştır. Bu yüzden bir grup araştırmacı olarak 2019 yılından bu yana bu sorular etrafında yürüttüğümüz bir dizi araştırmanın bulgularını bu bölümde kısa bir değerlendirmeyle sunuyoruz.